Waarom Jasper en Marloes ieder jaar op retraite gaan.
door Marloes van Boxtel
Wanneer je naar het woord retraite kijkt dan moet ik direct aan het engelse woord retreat denken. Ofwel je zelf terug trekken. Wanneer je het op zoekt in het van Dale is: “dagen van geestelijke afzondering: in retraite gaan” Dit om het beeld te schetsen wat een retraite is.
Jasper is net op retraite vertrokken naar een klooster in de buurt van Rome. Dit is een van origine christelijk klooster. Dit klooster wordt nu gebruikt voor onder andere vipassana retraites en Jasper doet daar nu een 8-daagse retraite. 8 dagen stilte en heel de dag mediteren.
Ik vind vipassana fantastisch, maar mijn voorkeur gaat toch naar boeddhistische retraites. In ieder geval retraites waar ook veel aandacht is voor de dharma (leer van de boeddha). Afgelopen juli ben ik voor 12 dagen in een klooster geweest in de Himalaya.
Voordat ik zal vertellen waarom wij op retraites gaan zal ik eerst een beetje proberen uit te leggen wat je doet tijdens een retraite. Ik zal daarvoor uitleggen hoe een dag in een klooster eruit ziet en wat er daar van je verwacht wordt en wat je niet en juist wel doet.
In de kloosters waar wij komen maakt het niet uit wie je bent, wat voor carrière je hebt of hoeveel geld je hebt. Pas wanneer je ouder dan 70 bent worden er uitzonderingen gemaakt. In de meeste kloosters slaap je met meerder mensen op een kamer. Er zijn vaak maar weinig privé kamers en als ze er al zijn gaan ze naar de mensen die langere tijd in het klooster verblijven of naar de mensen die ouder dan 70 zijn. Tijdens mijn laatste retraite was er trouwens een vrouw van 85 uit Israël, dus leeftijd kan nooit een excuus zijn.
Voordat de retraite start lever je al je elektronica in, camera’s, telefoons, laptops etc. Uitzondering is een e-reader, mits je het gebruikt voor het lezen van de Dharma. Deze spullen gaan in een kluis en krijg je na 12 dagen terug. Dit betekent dus dat je met niemand van thuis in contact kunt staan tijdens de retraite. Je geeft je familie voor vertrek een noodnummer, waarvan je natuurlijk hoopt dat het niet gebruikt wordt.
Vervolgens wordt op leeftijd én op moment van inschrijving geloot wie waar slaapt.
Die eerste middag is altijd rommelig omdat iedereen zich settelt, na de eerste meditatie in de avond start de stilte die tot het einde van de retraite duurt. Wat betekent die stilte? Dat je niet praat of op een andere manier communiceert. Dus stil eten en stil je karma werk doen. De stilte wordt in een boeddhistisch klooster 1 keer per dag verbroken voor de discussie groep. Op dat moment ga je 1 uur lang met ongeveer 6 personen discussiëren over een onderwerp wat je docent heeft aangegeven. In het boeddhisme is dit heel belangrijk, je onderzoekt samen wat de juiste interpretaties is van de boeddhistische leer, zodat je zelf geen verkeerde opvattingen vormt.
Aan het begin van de retraite krijg je ook een karma taak, dat is een taak waarmee jij samen met de rest zorgt dat het klooster schoon blijft. Dit jaar mocht ik de dennennaalden van het terras opvegen. In India doe je dit met een soort handveger, dus ook een goede oefening in geduld.
Verder moet je je onder andere aan de volgende regels houden:
-geen levend wezen doden,
-netjes, bedekt kleden.
-geen fysiek contact.
-respectvol omgaan met monniken en nonnen, zij gaan bijvoorbeeld altijd voor waar je loopt.
Ik zal mijn dagplanning delen omdat dit representatief is voor veel retraites.
6.30 1e meditatie van 1 uur
8.00 Ontbijt
8.30-9.30 Karma werk
9.30-12.00 Dharma (filosofie les)
12.00-13.00 Lunch
13.00-14.00 Karma werk
14.30-17.30 Dharma (filosofie les)
17.30-18.00 meditatie
18.00-19.00 Diner
19.00-20.30 Meditatie
Vaak zijn de kloosters op prachtige plekken. Midden in de natuur en omringd door dieren. Tijdens mijn retraite in juli waren er ongeveer 50 apen. Van klein naar groot. Deze apen kunnen er trouwens voor zorgen dat je te laat bij de les bent omdat ze niet voor je opzij gaan wanneer ze op het pad zitten. Wanneer er moeders en kinderen zitten, zit er niets anders op dan te wachten. Tijdens het ontbijt lopen er kloostermedewerkers rond met een katapult om te voorkomen dat het eten van de borden gestolen wordt.
De basisvoorzieningen in een klooster zijn heel basis, vooral in India. Dus je moet geen resort voor je zien. De toiletten zijn grondtoiletten en de douches zijn emmers water met kleine emmertjes erin die je gebruikt om je af te spoelen. Soms wel met warm water. In het klooster zijn een aantal zit toiletten, maar daar staat vaak een lange rij. De bedden zijn basis, dun matras op houten planken met dekens die niet altijd even fris zijn. Zolang je niets verwacht is het helemaal goed. Ik realiseer me wel dat ik hier aan gewend ben en dus niet meer verwacht dan dat er is. Ik vind het zo ie zo indrukwekkend om in de mooie natuur te zijn en ben heel blij dat er elke keer zo lekker gekookt wordt en vooral dat ik daar niet over na hoef te denken.
Het leven in een klooster is daardoor heel overzichtelijk en simpel. Je zit niet vast in je dagelijkse beslommeringen en verplichtingen. Je maakt samen schoon, je ruimt samen op na het eten en daardoor voelt het als zo goed als niks doen voor mij.
Hierdoor is er veel tijd om te lezen, studeren en gewoon te zijn. Ik heb de laatste keer genoten van het observeren van de apen. Hoe ze rond springen en elkaar vlooien. Ik werd een ochtend wakker en het regende super hard. Voor mijn hordeur zaten twee apen tegen elkaar aan en te wachten tot de bui over was en dat op 2 meter afstand.
Waarom wij ieder jaar op retraite gaan?
Jasper en ik werken heel het jaar hard. We zijn bezig om het yogacentrum te runnen, samen te werken met de andere docenten en ons team (Sharda, Mieke en Jeannette). Daarnaast geven we bijna elke vrijdag en zaterdag les in de opleiding. Privé hebben we twee kinderen, twee honden, een kat, familie, vrienden en een huishouden. Dit kost ons veel tijd en we doen dit allemaal samen. Super fijn, maar het is soms ook fijn om hier allemaal even afstand van te doen. Van ons werk, ons gezin en van elkaar. Vooral ook om de tijd te nemen om te filosoferen en contempleren. Ook geeft het ons de kans om op te laden en contact te maken wat wij zelf belangrijk vinden.
Een retraite voelt voor mij altijd als een persoonlijke reset. Weer contact maken met wie ik ben en wat ik belangrijk vind. Zo ie zo geniet ik er enorm van om met gelijkgestemde te kunnen filosoferen en geïnspireerd te raken door een boeddhistische leraar. Het is heel vreemd om vervolgens na 12 dagen het klooster te verlaten en afscheid te nemen van mensen die je niet door taal hebt leren kennen, maar dat je toch het idee hebt dat je ze goed kent.
Wanneer je vertrekt op een reis alleen, dan voelt dat alleen. De grap is wanneer je vervolgens mensen leert kennen (ook in stilte) het alleen reizen helemaal niet meer zo voelt. Dat gevoel dat er overal familie en vrienden te vinden zijn vind ik ontzettende rijkdom.
Ik weet niet of lange retraites voor iedereen haalbaar zijn. Ik denk dat de volgende zaken belangrijk zijn:
-Je wil graag een keer loskomen van je dagelijkse verplichtingen en je kunt dit ook (praktisch gezien). Hiermee bedoel ik niet dat je wil vluchten uit je dagelijks bestaan.
-Je bent bekend met stilte en meditatie.
-Je kunt overweg met basis huisvesting en verwacht geen luxe.
-het zit wel oké in je bol, dus je zit niet midden in een burn out of depressie.
Jasper zit nu dus in een retraite. Natuurlijk mis ik hem, maar ik kan echt genieten van het idee dat hij daar in die prachtige omgeving zit en dat hij tijd met zich zelf kan doorbrengen. Het delen van de inzichten na een retraite is ook zo fijn. Deze ervaring kun je niet met veel mensen delen, omdat ze eigenlijk niet goed weten hoe het daar is en hoe je daar dingen kunt ervaren en/of ontdekken. Dus ik kijk nu al uit naar zijn verhalen.
Mocht je het leuk vinden om ook zo’n ervaring op te doen. Er zijn mogelijkheden in de buurt. Er zijn meerdere mogelijkheden voor een Vipassana weekend of een boeddhistische retraite op 2 uur rijden van Tilburg. Vraag ons om tips!
Oh ja bij dit stuk weinig foto’s van het klooster, omdat ik daar natuurlijk geen foto’s mocht maken.