Door Marloes van Boxtel, Yogadocent en eigenaar Yogacollege Tilburg
Wanneer is een yogadocent goed? Vaak wordt gezegd dat een goede docent een docent is die stevige adjustments geeft in houdingen. Ik heb zelf een aantal yoga opleidingen gehad, een ervan was een ashtanga georiënteerde opleiding. In deze opleiding gingen ze nogal hard op adjustments. Dus duwen en trekken in houdingen. Ik heb met verbazing gekeken hoe de mannelijke docent de zitbotjes van een dame vastpakte in een wijdbeense vooroverbuigen. Ik vond het behoorlijk intiem, vooral gezien het feit dat we die docent pas één dag kende. Gelukkig is er intussen best wel wat veranderd in de yoga. Er is meer bewustzijn met betrekking tot de ethische waarden die een docent in ere zou moeten houden. Wij besteden hier in onze opleiding veel aandacht aan.
Ik zal me in dit stuk vooral richten op het fysieke overschrijdend gedrag van docenten bij het aanraken in houdingen om jou verder te krijgen in de houdingen. De term adjustment betekent aanpassen. Aanpassen is het in overeenstemming brengen van een verwachting of vereiste. In de context van yoga is dat dus het lijf in overeenstemming brengen met de verwachting van de uiterlijke vorm van de asana. Eigenlijk moet je hier al afhaken. Het betekent dat iets aangepast moet worden omdat het fout is of net niet goed genoeg is. Een asana gaat niet om hoe deze eruit ziet, maar hoe jij je voelt in de asana en hoe jij intelligenter kan leren omgaan met een asana. Dus wat goed voelt op dat moment en doen wat op dat moment goed is voor jouw lijf.
Ik ben een yogadocent die niet doet aan adjustments in reguliere lessen. Wanneer je houdt van het krijgen van correcties of wanneer je vanuit een yogatraditie komt waarbij adjustments gedaan worden als onderdeel van de les, dan vind je dit misschien raar. Voor mij is het het logisch. Als leerling vind ik het niet fijn om aangeraakt te worden tijdens yogalessen, vooral zonder overleg. Ik ben extreem hypermobiel, vooral in mijn onderrug en heupen. Daarbij zit mijn SI-gewricht los. Ik heb een aantal keer meegemaakt dat een docent mij een goedbedoelde adjustment gaf die helemaal niet goed voor mij uitpakte. Ik werd in Amerika eens in de kind-houding omlaag geduwd. De docent wist natuurlijk niet van mijn fysieke probleem en duwde, goedbedoeld maar heel pijnlijk, mijn bekken uit de context. Hieronder zie je een foto van mij in India halverwege een houding, was ook zo’n leuke. Mijn docent zou mij wel even in een achteroverbuigen helpen, effe lekker hangen. Nou dat heb ik geweten, het stomme is dat ik me ook nog vrijwillig had aangemeld.
Door mijn persoonlijke ervaringen, maar vooral ook wat ik heb gezien tijdens het geven van lessen ben ik heel voorzichtig geworden in het geven van adjustments. Ik doe dit alleen wanneer ik de persoon heel goed ken, wanneer ik precies weet hoe het lijf van diegene waarmee ik werk werkt en in elkaar steekt. In onze opleiding leren we dit de yogadocenten in opleiding ook. We hanteren een aantal basisuitgangspunten bij het geven van lessen:
-
- Geef leerlingen de tijd om hun eigen lijf te leren kennen en jouw instructies te leren begrijpen. Deze kennis kan er zijn na de eerste les, na een paar weken of na een paar jaar. Sommige instructies resoneren bij de een wat beter dan bij de ander, geef je leerling de tijd om hun eigen weg hierin af te leggen.
- Adjustments, kracht of je gewicht gebruiken om mensen verder te krijgen in een houding doe je alleen bij een op een situaties en met iemand waarvan je de fysieke en mentale toestand heel goed kent.
- Je kunt leerlingen op een aantal manieren in houdingen helpen (je kunt tijdens de les hierin afwisselen):
-
- Verbaal, dus vertellen hoe je de houding opbouwt.
- Visueel, voordoen hoe je de houding doet.
- Fysieke, met kleine aanrakingen de beweegrichting van de asana aangeven.
-
- Wanneer je het fijn vindt om leerlingen met lichte aanrakingen in houdingen te helpen verdeel je aandacht dan goed. Dus zorg dat iedereen evenveel aandacht krijgt. Laat de beginner de eerste paar lessen een beetje met rust, dus geef de leerling de tijd om de houdingen zelf te ontdekken.
Nu zijn wij docenten ook gewoon mensen, dus het kan wel eens zijn dat we je goed bedoeld, ongevraagd aanraken of dat we niet helder zijn in onze instructies. Het is goed te realiseren dat jij altijd de baas blijft. Daarom geven we je graag wat tips hoe jij jouw yogabeoefening kan verdiepen en het meeste uit jouw docent kunt halen:
-
- Zeg nee, met een glimlach wel eens waar. Raakt een docent je aan terwijl je daar niet op zit te wachten of probeert jouw docent jou ongevraagd verder te krijgen in de houding zeg nee. Bryan Kest zegt het wat platter: Lig je in een vooroverbuiging en duwt een docent je verder omlaag, dan kijk je vriendelijk omhoog en zeg je: “what the fuck are your doing?!”
- Geef voor de les aan bij jouw docent wanneer je blessures hebt.
- Vraag na de les de docent om feedback over jouw uitvoer van specifieke houdingen.
- Vind je aanrakingen heel vervelend door bijvoorbeeld trauma’s of autisme geef dan nadrukkelijk aan bij de docent dat je niet wil worden aangeraakt. Bij ons op het yogacentrum liggen er kaartjes bij je mat waarmee je dat kunt aangeven.
- Wil je meer leren over de houdingen en alles erachter, schrijf je dan in voor onze yogaopleiding 🙂